Omdat elk ongeval er een te veel is, moet alles in het werk worden gesteld om ze te vermijden of ten minste de gevolgen voor de betrokkenen te beperken.

Voor meer veiligheid in het verkeer, is er nood aan rijhulpsystemen die chauffeurs actief kunnen bijstaan in situaties die door de systemen als gevaarlijk worden beschouwd, zonder ze hun verantwoordelijkheid te ontnemen. Jaren geleden organiseerden de Duitse federale vereniging voor vrachtvervoer, logistiek en afvalverwerking (Bundesverband Güterkraftverkehr Logistik und Entsorgung) en de handelsorganisatie voor de transportsector (Berufsgenossenschaft für Transport und Verkehrswirtschaft) samen met verzekeringsmaatschappij Kravag een grootschalige test met meer dan duizend voertuigen. Daaruit bleek dat vrachtwagens met rijhulpsystemen 34 procent minder kans op een ongeval hadden dan referentievoertuigen van hetzelfde type zonder die systemen.

Met voorzieningen zoals de vijfde generatie van de noodremhulp Active Brake Assist (ABA 5), Sideguard Assist met voetgangers- en fietsersherkenning, Active Drive Assist voor deels autonoom rijden (SAE niveau 2), en MirrorCam in plaats van de hoofd- en breedhoekspiegels, heeft Mercedes-Benz de lat op het gebied van veiligheid nog een stuk hoger gelegd. Dat geldt in het bijzonder voor de huidige Actros-generatie en voor de meeste Arocs-modellen, die van alle vrachtwagens van Mercedes-Benz Trucks het hoogste niveau van veiligheidsarchitectuur en rijhulpsystemen bieden.

Met een zware vrachtwagen door het stadsverkeer of over smalle wegen met verwarrende kruispunten rijden, is zelfs voor professionele chauffeurs vaak een ware uitdaging, zeker wanneer er afdraaimanoeuvres aan te pas komen. De chauffeur moet op de verkeerslichten en verkeersborden letten, maar ook op tegenliggers en dwarsverkeer, evenals op voetgangers en fietsers langs de kant van de weg.

Het probleem is dat zwakke weggebruikers zich vaak niet bewust zijn van het feit dat een vrachtwagenchauffeur ze in bepaalde situaties zelfs niet kan zien. Bovendien vertrekken vrachtwagens met een lange wielbasis of aanhangwagen vaak op een manier die andere verkeersdeelnemers moeilijk begrijpen: voor ze afdraaien, rijden vrachtwagens eerst rechtdoor op het kruispunt om de oplegger of aanhangwagen voldoende plaats te geven om mee te draaien. Daardoor hebben fietsers en voetgangers die aan de passagierszijde van het voertuig oversteken vaak niet in de gaten dat de vrachtwagen gaat afslaan en gaan ze ervan uit dat hij rechtdoor zal rijden.

In dergelijke situaties kan Sideguard Assist op een handige manier tussenbeide komen: het systeem, dat door Mercedes-Benz Trucks werd ontwikkeld, is sinds 2016 verkrijgbaar op diverse Actros-, Arocs- en Econic-modellen. Als Sideguard Assist bij rechtse afdraaimanoeuvres een voetganger of fietser in de detectiezone waarneemt, kan het systeem de chauffeur waarschuwen volgens een meerfasig proces.

Als aanvulling op Sideguard Assist zal Mercedes-Benz vanaf juni 2021 ook Active Sideguard Assist (ASGA) aanbieden, met een extra functie die levens kan redden: het nieuwe systeem kan namelijk niet alleen de chauffeur waarschuwen voor bewegende voetgangers of fietsers aan passagierszijde maar kan bij snelheden tot 20 km/u ook automatisch remmanoeuvres uitvoeren om het voertuig tot stilstand te brengen wanneer de bestuurder niet reageert op de waarschuwingen. Aan de hand van de stuurhoek kan ASGA de noodzaak van zo’n remmanoeuvre bepalen en in het beste geval een mogelijke aanrijding voorkomen. Mercedes-Benz Trucks is ‘s werelds eerste vrachtwagenconstructeur die een dergelijk systeem met automatische remfunctie aanbiedt en zo het aantal ongevallen met zwaargewonde of zelfs dodelijke slachtoffers door rechtse afdraaimanoeuvres verder wil terugdringen.

Ook Active Drive Assist (ADA) betekent een stap voorwaarts in termen van veiligheid en vormt de nieuwe Arocs om tot ‘s werelds eerste in serie gebouwde vrachtwagen die deels autonoom kan rijden (SAE-niveau 2). In bepaalde omstandigheden kan het systeem de chauffeur ondersteunen met een overlangse en laterale geleiding van de vrachtwagen en kan het een veilige afstand tot voorliggers bewaren, accelereren en sturen als de noodzakelijke systeemvoorwaarden (zoals een voldoende draaistraal en duidelijk zichtbare wegmarkeringen) zijn vervuld. Wanneer de chauffeur een voorligger te dicht nadert, kan ADA de vrachtwagen automatisch afremmen tot de voorgeprogrammeerde minimumafstand opnieuw wordt gerespecteerd. Zodra dat het geval is, kan het systeem de vrachtwagen weer laten versnellen tot de voorgeprogrammeerde snelheid.

ADA 2, de nieuwste generatie van dit systeem die vanaf juni 2021 verkrijgbaar wordt, doet er nog een schepje bovenop: het systeem kan een noodstop uitvoeren wanneer het merkt dat de chauffeur al een langere tijd niet meer actief betrokken is bij het rijproces (bijvoorbeeld door gezondheidsproblemen). Eerst maant het systeem de chauffeur via optische en akoestische signalen aan om zijn of haar handen op het stuurwiel te plaatsen. Maar als hij of zij zelfs na diverse waarschuwingen niet binnen de 60 seconden reageert door bijvoorbeeld te remmen, te sturen, te accelereren of voertuigsystemen te bedienen via de toetsen op het stuurwiel, kan het systeem de vrachtwagen binnen zijn werkingslimieten veilig tot stilstand brengen en de volgende voertuigen waarschuwen met de waarschuwingsknipperlichten. Het noodstopmanoeuvre dat het systeem uitvoert, kan op elk moment worden geannuleerd door het gaspedaal diep in te drukken. Wanneer de vrachtwagen tot stilstand komt, kan het systeem de nieuwe elektronische parkeerrem automatisch inschakelen. Bovendien worden de deuren ontgrendeld zodat ambulanciers en andere hulpverleners de chauffeur rechtstreeks kunnen bereiken bij een medisch noodgeval.

De automatische reminterventie van Active Sideguard Assist en de automatische noodstop van Active Drive Assist 2 mogen niet worden verward met de noodremfunctie van Active Brake Assist 5. ABA 5 werkt met een mix van radar- en camerasystemen. In tegenstelling tot ABA 4 kan het systeem bij de detectie van bewegende personen het voertuig niet alleen gedeeltelijk afremmen maar ook volledig tot stilstand brengen bij snelheden tot 50 km/u.

Als ABA 5 een dreigende aanrijding detecteert met een voorligger, een stationair obstakel of een voetganger die uit de andere richting komt, de weg oversteekt, op zijn rijstrook wandelt of plots stilstaat door het schrikken, geeft het de chauffeur eerst een visuele of akoestische waarschuwing. Als de chauffeur niet adequaat reageert, kan het systeem in een tweede stap een gedeeltelijk remmanoeuvre initiëren, waarbij de snelheid met drie m/s² wordt gereduceerd, wat ongeveer overeenstemt met 50 procent van de maximale remprestaties. Wanneer de ongevalsdreiging aanhoudt, kan ABA 5 binnen de grenzen van het systeem een automatische noodstop tot stilstand uitvoeren en vervolgens de nieuwe elektronische parkeerrem inschakelen.

Het volgende geldt voor alle rijhulpsystemen van Mercedes-Benz Trucks: ze zijn ontwikkeld om de chauffeur in de mate van het mogelijke en binnen de systeemgrenzen te ondersteunen. Maar conform de wetgeving blijft de bestuurder volledig en finaal verantwoordelijk voor zijn of haar voertuig.