Het opkweken van kerststerren begint elk jaar in Afrika. Van daaruit worden de stekjes van de planten naar Europa gevlogen – alwaar hun volledige pracht ontplooid wordt.
Transport Magazine
Groeten uit Afrika.
Selecta One teelt haar kerststerren in Oeganda – en voor de reis vertrouwt men zowel hier als daar op het bekende automerk met de Ster.
Eenvoud wordt kleurenpracht.
De zon staat bijna verticaal aan de hemel en verandert de klei van de straten aan het Victoriameer in een keiharde laag. Lage wallen op de baan dwingen de voertuigen vaak om stapvoets te rijden. Wie sneller rijdt, loopt het risico dat de as breekt. “De hindernissen hebben twee voordelen”, vertelt Peter Muwanga. “Aan de ene kant wordt er niet gescheurd én het is niet zo heel erg stoffig. En aan de andere kant krijgen de handelaren zo de kans om hun producten aan de automobilisten aan te bieden. Zo is het bij ons in Oeganda.”
Muwanga is met zijn Axor 1823 met gesloten opbouw met koeling bijna dagelijks onderweg op het traject tussen Wagagai en de luchthaven Entebbe. De chauffeur en de lading worden ondanks de matige rijsnelheid altijd krachtig door elkaar geschud. Muwanga is het wel gewend, de lading goed verpakt en bovendien gekoeld: stekjes van kerststerren. Hieruit telen kwekerijen in Europa dan de populaire planten. “Mijn zendingen hebben nog nooit hun vlucht gemist”, vertelt Muwanga met trots. “Want op onze Axor kunnen we altijd vertrouwen!”
Muwanga’s werkgever is de Wagagai‑farm, gelegen op ongeveer een uur rijden van Kampala, de hoofdstad van Oeganda. Selecta One, een tuinbouwbedrijf uit Duitsland, heeft grote delen van de farm gepacht om hier onder andere kerststerren aan te planten.
De handel is gebaseerd op een intensieve arbeidsverdeling. Muwanga en zijn ongeveer 1.000 collega’s die tijdens het oogstseizoen op de farm werkzaam zijn, krijgen alleen de groene bladeren van de moederplanten te zien. “En hiervan hebben wij ook alleen de uitlopers nodig die wij dan als stekjes op de snelste manier versturen”, vertelt de chauffeur. Dit gebeurt uitsluitend door de lucht. In Europa groeien de kerststerren vervolgens uit tot hun volle omvang en ontwikkelen zij zich verder tot hun kleurige kroon zich ontplooid heeft.
Opperste reinheid.
Er moet veel werk worden verzet tot de stekjes kunnen worden geoogst. En uiterste hygiëne. De aanbouw vindt plaats in Wagagai in een beveiligde en perfect geventileerde kas. Wie schort, handschoenen en speciale schoenen heeft aangetrokken, mag na intensief handen wassen het gebied betreden, maar de planten niet aanraken. “Er zijn honderden ziektes die onze planten zouden kunnen aantasten”, vertelt Selecta‑One‑productiemanager Wilson Keter. “Wie op het gebied van hygiëne consequent is, heeft geen giftige pesticiden nodig.”
55
miljoen stekjes per jaar levert Selecta One uit Oeganda.
“Wie op het gebied van hygiëne consequent is, heeft geen giftige pesticiden nodig.”
20
hectare areaal worden door de Wagagai‑farm gebruikt.
Hier in Oeganda heeft de teelt van kerststerren, die oorspronkelijk uit Mexico komen, een enorm voordeel: het klimaat. Het land aan de evenaar ligt op een hoogvlakte en aan het Victoriameer. Het is er dus noch te heet noch te koud en er is geen gebrek aan zoet water voor irrigatie. “Maar ook vanuit ecologisch oogpunt is het zinvol om de stekjes in Afrika te produceren”, aldus Keter. “De CO₂‑uitstoot die de verwarmde kassen in Europa zouden produceren, zou veel groter zijn dan de CO₂‑voetafdruk die we momenteel door het transport van de stekjes met het vliegtuig achterlaten.”
Een neus voor trends.
De reis van de stekjes leidt doorgaans rechtstreeks naar Brussel en Amsterdam. Van hieruit is het niet meer ver naar afnemers in Frankrijk, Nederland en Duitsland, waar Selecta‑One-klanten zoals Inga Balke de volledige pracht van deze planten tot ontwikkeling brengen. De tuinbouwingenieur leidt in Holstein de kwekerij Krayenhagen, een familiebedrijf dat rijk is aan tradities.
Ook hier wordt veel belang gehecht aan milieubescherming: Inga Balke werkt alleen met onschadelijke gewasbeschermingsmiddelen. Ook zogenaamde nuttige organismen zoals roofmijten en sluipwespen worden ingezet om bijvoorbeeld de verspreiding van de gevreesde witte vlieg te voorkomen. En voor de verwarming gebruikt de kwekerij de biogasinstallatie van de landbouwer in de buurt.
Balke baat de winkel uit met hart en ziel en veel expertise. En ze heeft een uitstekend neusje voor trends nodig: “Ik moet vroeg in het jaar beslissen welke soorten en welke kleuren we in het komende seizoen planten. Als ik ernaast zit, krijg ik mijn goederen niet verkocht. Dan zouden meerdere maanden werk tevergeefs zijn geweest.”
Dagelijks, om een uur ’s morgens staat Balke op de Hamburgse bloemenmarkt om haar planten aan de klanten te brengen. In de adventstijd zijn het vooral kerststerren waarmee hun Atego 818 geladen is. Tot 8.30 uur in de ochtend worden er zaken gedaan met de bloemisten uit de regio. Daarna keert Balke terug naar haar bedrijf.
En soms vindt Balke het leuk om de rode Atego met verwarmbare gesloten opbouw van Wilke zelf te besturen. “De vrachtwagen is weliswaar tamelijk groot, maar rijdt bijna net als een auto.” De onderneemster vindt de schakelautomaat PowerShift 3 bijzonder goed. “Ik hoef niet te schakelen en kan me volledig op het verkeer concentreren.”
Zo rijdt Balke in haar comfortabele Atego moeiteloos over de Noord‑Duitse wegen – terwijl Peter Muwanga op hobbelige banen onderweg is en vooral op de robuustheid van zijn Axor vertrouwt. Hij moet zijn lading voortdurend koelen, terwijl Balke in de winter met behulp van de verwarming ervoor moet zorgen dat de stekjes niet bevriezen. Wat ze echter beiden gemeen hebben: ze zijn overtuigde Mercedes‑ en kerstster‑fans.
Foto’s: Allan Gichigi, Christian Schmid
Video: Martin Schneider‑Lau